Historia

Rdzennymi mieszkańcami Jamajki byli Arawakowie (inaczej Tainosi) pochodzący z Ameryki Południowej, którzy przybyli na wyspę 2500 lat temu. Nazwali ją Xaymaca. 5 maja 1494 roku "ziemię drewna i wody" nawiedził Krzysztof Kolumb, błędnie myśląc, że odnajdzie tu złoto. 15 lat po nim dotarli koloniści. Hiszpanie byli bardzo okrutni dla Arawaków, którzy musieli opuścić swoje ukochane tereny. W roku 1655 wyspę dla odmiany podbili Anglicy, wypierając z niej poprzednich najeźdźców. Ci uwolnili swoich niewolników i zbiegli na Kubę. Potomkowie wyzwolonych zwani Maroons w wyniku wojen w latach 1739-40 zyskali na własność ziemię i prawa wolnych ludzi. Przybysze z Półwyspu Iberyjskiego zastąpili ich uprowadzonymi z Afryki Murzynami. Ci, jak wiemy, żyli w fatalnych warunkach, co doprowadziło do licznych buntów, z których największe miały miejsce w 1760 oraz w 1831 roku (Rebelia Bożonarodzeniowa). W roku 1808 na wyspie zakazano handlu niewolnikami, w 1834 zostali wyzwoleni, a w 1838 nadano im pełnię praw. Od momentu zrywu w 1865 roku ludność zaczęła walczyć również o prawo do własnego państwa. Niepodległość wyspa zdobywała stopniowo. Początkowo (w pierwszej połowie XX wieku) uzyskała znaczną autonomię. W 1944 roku odbyły się wolne wybory do "samorządu". 6 sierpnia 1962 roku Jamajka stała się niezależnym państwem.

Ustrój

Jamajka to monarchia konstytucyjna i członek Wspólnoty Narodów. Oficjalną, tytularną głową państwa jest królowa Elżbieta II. Na miejscu reprezentuje ją generalny gubernator. Parlament składa się, podobnie jak polski, z dwóch izb: Senatu (Izby Wyższej) i Izby Reprezentantów (Izby Niższej, odpowiednika Sejmu). Członkowie tej ostatniej wybierani są w wyborach powszechnych przez dorosłych obywateli. Kadencja trwa pięć lat. Senat składa się z 21 osób mianowanych przez generalnego gubernatora, 13 wybranych przez premiera i ośmiu według rad szefa opozycji. Głównym organem władzy wykonawczej jest Gabinet, który składa się z premiera i co najmniej 13 ministrów należących do jednej z izb parlamentu.

Wojsko

Tak! Nawet wyspa pokojowych rastamanów posiada siły zbrojne! Nazywają się one Jamaica Defense Force , a w ich skład wchodzą: Regiment Jamajki - jeden rezerwowy i dwa regularne bataliony piechoty; prócz spełniania funkcji obronnych biorą udział w walce z kataklizmami, a niekiedy wspomagają policję (zwaną tu Jamaica Constabulary Force - JCF), Air Wing - lotnictwo, Straż Przybrzeżna (Coast Guard) - patroluje wody terytorialne; jej głównym zadaniem jest walka z przemytnikami (przede wszystkim narkotyków), prócz tego ochrania rybaków. Dodatkowo siły JDF biorą udział w budowie dróg i innych pracach na rzecz ludności.

Kultura

Kultura Jamajki była pod głębokim wpływem społeczności, które w różnych okresach kolonizowały wyspę. Kotłują się tam tradycje o afrykańskim, europejskim, arabskim, wschodnioindyjskim, chińskim i wschodniośródziemnomorskim rodowodzie. Najmocniejsze piętno, zarówno jeśli chodzi o język,jak i obyczaje, wywarła 300-letnia okupacja brytyjska.

Święta

Mieszkańcy Jamajki, tradycyjnie bardzo religijni, obchodzą wiele świąt chrześcijańskich. Bożemu Narodzeniu towarzyszą zarówno nabożeństwa, całonocne modlitwy i kolędowanie, jak i ceremonie palenia świec czy koncerty. Podczas tych uroczystości odbywa się też festiwal Jonkonnu o charakterze świeckim, wymyślony przez plantatorów dla niewolników, którzy tego dnia mieli wolne. Tancerze Jonkonnu noszą kostiumy przedstawiające krowę, konia, diabła czy wojowników lub postać znaną jako Pitchy-Patchy. W Pitchy-Patchy wciela się najbardziej atletyczny członek trupy. Jego kostium wykonany jest z pasów kolorowego jaskrawego płótna oraz liści. Diabeł z kolei ma widły, a także u boku dzwonek (taki sam, jak noszą przy szyi krowy). Jego kostium jest czarny. Inny mężczyzna występuje w roli brzuchatej kobiety. Wojownik Jonkonnu nosi pokryte folią tekturowe serce, pasma korali oraz drewniany miecz pomalowany srebrną farbą. Oprócz obowiązkowej dla wszystkich tancerzy maski, wojownik posiada nakrycie głowy w kształcie stożka, z piórem lub pękami piór na czubku, ozdobione lustrami, wycinkami i starymi fotografiami prasowymi. Dziki Indianin ma podobny kostium, z tym wyjątkiem, że dzierży długą trzcinę i kuszę. Tradycyjnym daniem świątecznym jest szynka. Za czasów niewoli wędzono ją nad ogniem w dużych koszach zwanych kreng-kreng. Mięso intensywnie przyprawiano pimento. Jako składnik specjalnego świątecznego napoju wykorzystywano szczaw. Pani domu powinna również przygotować specjalny świąteczny pudding, w skład którego wchodzą m.in. owoce zanurzone (wiele tygodni przed Bożym Narodzeniem) w winie lub rumie.